1. Dünya Savası'na Ait 12 Propaganda Kartpostalının incelemesi

I. Dünya Savaşı'nda Almanlar'ın Mittelmächte (Merkez Kuvvetler), İngilizlerin Central Powers (Merkez Kuvvetler), Türklerinse İttifak Devletleri olarak adlandırdığı savaş ittifakının propaganda için kullandığı bazı görsel materyaller bu yazımızın konusunu oluşturuyor.

Görselleri incelemeye başlamadan önce yazımızın anahtar kelimesi olan propagandanın ne olduğunu öğrenelim: Bir öğreti, düşünce veya inancı başkalarına tanıtmak, benimsetmek ve yaymak amacıyla söz, yazı vb. yollarla gerçekleştirilen çalışmalara propaganda denir. Osmanlı Devleti'nin de aralarında olduğu İttifak Devletleri'nin kullandığı bazı propaganda materyalleri karşınızda:

1) Vereinte Kräfte führen zum Ziel. (Birleşik güçler hedefe götürür.)

Vereinte Kräfte führenzum Ziel.

Soldan sağa hükümdarlar: Almanya II. Wilhelm, Avusturya-Macaristan I. Franz Joseph, Osmanlı V. Mehmed (Reşad), Bulgaristan I. Ferdinand. Görselin üzerinde bulunan Almanca "Vereinte Kräfte führen zum Ziel." ifadesi "Birleşik güçler hedefe götürür." anlamındadır. (Devlet kraliyet başkanları - Dörtlü İttifak portre / Vierbund )

2) Im Kampf vereint! (Mücadelede birlik!)

Im Kampf vereint!

Soldan sağa hükümdarlar: Almanya II. Wilhelm, Osmanlı V.Mehmed (Reşad), Avusturya-Macaristan I. Franz Joseph Görselin üzerinde bulunan Almanca "Im Kampf vereint!" ifadesi "Mücadelede birlik!" anlamındadır. (Devlet kraliyet başkanları - Üçlü İttifak portre / Dreibund)

3) Dreibund des Weltkrieges 1914 (Büyük Savaş'ın Üçlü İttifak'ı 1914)

Dreibund des Weltkrieges 1914

Soldan sağa hükümdarlar: Almanya II. Wilhelm, Avusturya-Macaristan I. Franz Joseph, Osmanlı V. Mehmed (Reşad) Görselin üzerinde bulunan Almanca "Dreibund des Weltkrieges 1914" ifadesi "Büyük Savaş'ın Üçlü İttifak'ı 1914" anlamındadır. (Devlet kraliyet başkanları - Üçlü İttifak portre / Dreibund) 

4) Einigkeit macht stark. (Birlikten güç doğar.)

Einigkeit macht stark

Afişin üzerinde yer alan Almanca "Einigkeit macht stark" ifadesi "Birlikten güç doğar" anlamındadır. (Ulusal bayraklar / National flags )

5) Viribus Unitis (Birleşik Güç)

Viribus Unitis

6) Kriegs postkarte (Savaş kartpostalı)

Kriegs postkarte

Kartta yer alan "Ich sei, gewährt mir die Bitte, In eurem Bunde der Dritte!" ifadesi "Yalnız Bir dileğim var, esirgemeyin benden, Aranızda üçüncü bir kardeş olayım ben!" anlamındadır. Mısralar, Friedrich von Schiller tarafından yazılan Die Bürgschaft (Rehine) isimli şiirde yer almaktadır. 

7) Wenn die Soldaten durch die Stadt marschieren

Wenn die Soldaten durch die Stadt marschieren

Kartın üzerinde yer alan Almanca "Wenn die Soldaten durch die Stadt marschieren" ifadesi "Askerler kentin içinden yürüyüş yaparken" anlamındadır.

8) Der Vierbund

Der Vierbund

Kartın üzerinde yer alan "Der Vierbund" ifadesi "Dörtlü İttifak" anlamındadır. En öndeki çocuklar Almanları, ikinci sıra Avusturyalıları, üçüncü sıra Osmanlıları, son sıradaki çocuklar ise Bulgarları temsil etmektedir.

9) Sympathie kundgebung!

Sympathie kundgebung!

Kartın üzerinde yer alan "Sympathie kundgebung!" ifadesi "Sempati Gösterisi (Mitingi)" anlamındadır.

10) Fröhliche Ostern

Fröhliche Ostern

Kartın üzerinde yer alan "Fröhliche Ostern" ifadesi "Mutlu Paskalyalar" anlamındadır.

11) Wir halten fest und treu zusammen!

Wir halten fest und treu zusammen!

Kartın üzerinde yer alan "Wir halten fest und treu zusammen!" ifadesi "Biz sadakatle ve sıkıca birbirimize bağlıyız!" anlamındadır.

12) Orient's Erwachen

Orient's Erwachen

Kartın üzerinde yer alan "Orient's Erwachen" ifadesi "Doğu'nun Uyanışı" anlamını taşımaktadır. Heinz Keune çizdiği bu resimle -fes ve bayraktan anlaşılacağı üzere- doğunun uyanışı ile Osmanlı Devleti arasında bir ilişki olduğunu betimlemiştir.


Hazırlayan: Tarihçi Osman Kılık


Kaynakça (Bibliography):
- Türk Dil Kurumu Sözlük
- Photochemie Berlin
- Nr. 46 R.F.G. Art by F.W. Frankel
- Publ. Brüder Kohn Wien No. 259-71
- Kriegs postkarte No. 39 Art by: P.O.E.
- Kriegs postkarte No. 41Art by: P.O.E.
- Official Austrian Red Cross postcards Nr. 385
- Publ. S.V.D. No. 4219 Art by: A. Felix-Schulze
- Publ. J.C. König & Ebhardt Hannover 1914. Designed by Heinz Keune
- Friedrich von Schiller, Die Bürgschaft şiiri, Burhanettin Batıman'ın Türkçe çevirisinden.