Tarihin Babası Heredot ve Dünya Haritası

Heredot 'tarihin babası' olarak tanınmadan evvel Milattan önce 484 'de Halikarnas'ta (şimdiki Bodrum 'da) doğdu. Eski Yunan edebiyatına geniş bir yakınlık kazanmasını sağlayacak kadar iyi bir eğitim gördü. Yunan ve Pers dünyalarında çok kapsamlı seyahat etmiş biri olduğu gerçeğiyse ise ondan geriye kalanlardan anlaşılmaktadır.

Heredot'un Dünya Haritası

Tarihin Babası Heredot ve Dünya Haritası
Haritanın İlk Haline Benzer Başka Bir Çizimi 'R.Wilkinson'

Heredot'un dünya haritasında, Akdeniz, kuzey ve güneydeki kara parçalarının ortasında yer alıyor.

Akdeniz'in batı girişiyse net şekilde ortada. (Bu bölge Antik Çağ'da Yunanlıların Herkülün Sütunları olarak adlandırdığı bölgedir. Cebelitarık Boğazı olarak adlandırılan alan.)

Bugünkü İtalyan yarımadası, Yunanistan'ın sağında, bir çizme nasıl çizilirin örneğine benzer gibi. Günümüzün Türkiye toprakları (Küçük Asya) haritada hemen görülebiliyor.

Herodot'un yaşadığı dönemde Halikarnas, Pers'deki aşırılıklara maruz kalan ve Küçük Asya'nın sol alt köşesinde yer alan, "İyonik" bir Yunan sömürge kasabasıydı.

Otuzlu yaşlarındayken (M.Ö. 457 yıllarında), Herodot'un geniş ailesi ve Halikarnas hükümdarı arasındaki bazı siyasi çekişmeler, onun birkaç yıl sürgünde yaşamasına neden oldu. Sürgün zamanlarında Heredot'un ilk varış yeri Samos adası gibi görünüyorsa da sonrasında Küçük Asya, Babil, Mısır ve Yunanistan'ı ziyaret ettiği gibi hemen hemen tüm eski Orta Doğu'yu dolaştığı anlaşılmaktadır.

M.Ö. 447 yıllarında Atina'ya giden Heredot burada Atinalı devlet adamı Perikles başta olmak üzere Yunanlıların hayranlığını kazandı. Atina'da bir kaç yıl kaldıktan sonra, vatandaşlık statüsünden ve haklardan kaynaklanan gelişmelerden hoşlanmadı ve bu onun Güney İtalya'da Thurii isimli yerleşim yerine gitmesine neden olacaktı.

'Heredot'un ünlü eseri Historia (Tarih) Thurii'de ortaya çıktı'

Herodot, Thurii'ye yerleşti ve kendini 'Inquiry' (Çağdaş anlamını Tarih olarak alan Yunanca sözcük) başlıklı çalışmasının tamamlanmasına adadı.

Herodot'un geniş çaplı eseri dokuz parçadan oluşmaktadır. Antik dünyanın halklarının çoğunun geleneklerinden, efsanelerinden, tarihlerinden iz taşıyan dokuz parça...

Heredot ve Dünya Haritası

Herodot eserinde uygarlık gelişimini, dönemin Doğu ve Batı kültürünün merkezleri olarak sunulan, Pers ve Yunanistan arasındaki büyük çatışmaya doğru hareket ederek sunuyor. Herodot geçmişin anılarını korumak için hem Yunanlılar hem de Yunan olmayan insanların şaşırtıcı başarılarını kaydetmişti. 

'Hikayeci tarih yazıcılığının öncüsü Heredot'

Herodot'un büyük eseri aslında bazı olumsuz hatalar içeriyor olmasına rağmen, doğruluk konusunda çabalıyor gibi görünüyor. Eserin Yunan Pers ihtilafının tarihsel bağlamını sunmak için iddialı bir girişim olduğu da açıktır.

Herodot'un Tarih'i oluşturulduğu İon dilinin ifade güzelliğiyle çekici hale gelir. Ana temayı akışını kesintiye uğratmaksızın aydınlatmayı başaran, epizodik çeşitlendirmelerle, görkemli bir anlatıdır. Herodot'un büyük olayların araştırılmasından ahlaki dersler çıkarmaya yönelik etkili çabası, kurulması öngörülen Yunan ve Roma tarihçilik geleneğinin de temelini oluşturmuştur.

Yazar: Tarihçi Osman Kılık